Οι αιμορροΐδες είναι διατάσεις των φυσιολογικών φλεβικών αιμορροϊδικών πλεγμάτων, τα οποία βρίσκονται στην ανατομική περιοχή του πρωκτικού σωλήνα. Όλοι οι άνθρωποι έχουν αιμορροΐδες, λαϊκά όμως με τον όρο “αιμορροΐδες” εννοούμε την αιμορροΐδοπάθεια, την παθολογική δηλαδή διόγκωση των αιμορροΐδων πάνω από ένα ορισμένο μέγεθος, οπότε προκαλούν διάφορα ενοχλήματα στην περιοχή του πρωκτού.
Είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις και υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το 50% του πληθυσμού θα έχει κάποια στιγμή της ζωής του ενοχλήσεις από τις αιμορροΐδες.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες της αιμορροΐδοπάθειας είναι κυρίως η χρόνια δυσκοιλιότητα, οι επίμονες διάρροιες, η εγκυμοσύνη, ο καθιστικός τρόπος ζωής, η βαριά χειρωνακτική εργασία, η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία κ.λπ. Συχνά εμφανίζεται αιμορροΐδοπάθεια κατά την εγκυμοσύνη ή τη λοχεία, χωρίς να έχουν υπάρξει συμπτώματα στο παρελθόν. Η αιμορροΐδοπάθεια γίνεται όλο και συχνότερη στις σύγχρονες κοινωνίες, καθώς η κακή διατροφή σε συνδυασμό με την ελαττωμένη άσκηση και το καθημερινό άγχος συμβάλλει στην πρόκληση δυσκοιλιότητας, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για την εμφάνιση αιμορροϊδοπάθειας στα άτομα που έχουν κάποια προδιάθεση.
Εξωτερικές αιμορροΐδες
Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι φλέβες κάτω από το δέρμα του πρωκτού, που συχνά διατείνονται και αιμορραγούν ή θρομβώνονται. Η περιπρωκτική θρόμβωση οφείλεται συνήθως σε οξεία δυσκοιλιότητα ή σπανιότερα σε διάρροια, σε κατανάλωση αλκοόλ ή καυτερών τροφών, σε άρση βάρους κ.λπ. Οι θρομβωμένες εξωτερικές αιμορροΐδες συνήθως θεραπεύονται άμεσα με μικροεπέμβαση, με αφαίρεση δηλαδή του θρόμβου υπό τοπική αναισθησία.
Εσωτερικές αιμορροΐδες
Οι εσωτερικές αιμορροΐδες καλύπτονται από βλεννογόνο, συνήθως δεν είναι επώδυνες, συχνά αιμορραγούν και μπορεί να προβάλλουν (προεξέχουν) και προς τα έξω.
Ανάλογα με το μέγεθός τους διακρίνονται σε:
- Αιμορροΐδες 1ου βαθμού: δεν προβάλλουν προς τα έξω
- Αιμορροΐδες 2ου βαθμού: προβάλλουν προς τα έξω κατά την αφόδευση και ανατάσσονται (ξαναμπαίνουν μέσα στον πρωκτικό σωλήνα) από μόνες τους
- Αιμορροΐδες 3ου βαθμού: προβάλλουν προς τα έξω κατά την αφόδευση και ανατάσσονται μόνο με το χέρι
- Αιμορροΐδες 4ου βαθμού: προβάλλουν προς τα έξω μονίμως και δεν ανατάσσονται ούτε με το χέρι.
Οι εσωτερικές αιμορροΐδες είναι συνήθως τρεις, σαν τρεις μικροί σάκοι με αίμα μέσα στον πρωκτικό σωλήνα, αντίστοιχα προς την 3η, 7η και 11η ώρα με το άτομο σε γυναικολογική θέση, σε ορισμένες όμως περιπτώσεις μπορεί να είναι και περισσότερες.
Συμπτώματα
Τα κυριότερα συμπτώματα των “αιμορροΐδων” είναι αιμορραγία (το κυριότερο και συχνότερο σύμπτωμα), πόνος στην περιοχή του πρωκτού, καύσος (τσούξιμο), κνησμός (φαγούρα), τοπική διόγκωση, έκκριση βλέννας (κιτρινωπού υγρού), αίσθημα δυσανεξίας και πληρότητας στον πρωκτό, αισθητή πρόπτωση κ.λπ.
Οι αιμορροΐδες δεν είναι επικίνδυνες, ούτε απειλητικές για τη ζωή. Ωστόσο επηρεάζουν την καθημερινότητα των ασθενών και υποβαθμίζουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια έως πολύ έντονα.
Θεραπεία αιμορροϊδοπάθειας
Οι αιμορροΐδες 1ου και 2ου βαθμού αντιμετωπίζονται συνήθως συντηρητικά (μη επεμβατικά), ενώ του 3ου και 4ου βαθμού θεραπεύονται συνήθως χειρουργικά. Ανεξαρτήτως βέβαια σταδίου, η επέμβαση ενδείκνυται (αφού αποτύχει η συντηρητική αγωγή) στις εξής 3 περιπτώσεις:
- Έντονη αιμορραγία από τις αιμορροΐδες που προκαλεί σοβαρή πτώση του αιματοκρίτη.
- Σε περίπτωση στραγγαλισμού και οξείας θρόμβωσης των αιμορροΐδων.
- Σε περίπτωση “κακής” ποιότητας ζωής του ασθενούς (π.χ. έντονος χρόνιος πόνος, κνησμός, καύσος, αίσθηση ξένου σώματος, έντονη παραγωγή δύσοσμης βλέννας κ.λπ.).
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:
- κατάλληλη διατροφή (άφθονες φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά και υγρά) για αποφυγή ή διόρθωση της δυσκοιλιότητας
- προσωρινή λήψη φαρμάκων που “μαλακώνουν” τα κόπρανα αλλά δεν αποτελούν καθαρτικά
- αποφυγή αλκοόλ και καυτερών, πικάντικων τροφών που διεγείρουν τις αιμορροΐδες
- μείωση του χρόνου καθίσματος στην τουαλέτα
- αποφυγή πίεσης κατά την αφόδευση, όπως και αποφυγή της αναστολής (συγκράτησης) της κένωσης
- καθαρισμό της περιοχής με δροσερό νερό και σαπούνι και αποφυγή χρήσης χαρτιού (το δροσερό νερό βοηθά στη σύσπαση των αιμορροΐδων)
- τοπική χρήση αντιφλεγμονωδών αλοιφών
- αύξηση σωματικής δραστηριότητας (κολύμπι, περπάτημα, αεροβική άσκηση)
Χειρουργική θεραπεία
Επεμβάσεις
Οι πιο αποτελεσματικές, ασφαλείς, αναίμακτες και κατά το δυνατόν ανώδυνες χειρουργικές επεμβάσεις για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων είναι σήμερα οι εξής :
Αιμορροϊδεκτομή με LIGASURE (κατά Milligan – Morgan). Η μέθοδος Milligan – Morgan είναι η πιο γνωστή και διαδεδομένη χειρουργική μέθοδος, εφαρμόζεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια, είναι η πιο ριζική και με τα καλύτερα αποτελέσματα. Συνίσταται στην εκτομή των αιμορροϊδικών όζων. Σήμερα πραγματοποιείται με διάφορες σύγχρονες τεχνικές, εκ των οποίων εξαιρετική είναι η τεχνική με τη χρήση ειδικού εργαλείου, του Ligasure. Το Ligasure είναι μια ενεργειακή πηγή, η οποία φράζει εντελώς τα αγγεία και κάνει εφικτή την αναίμακτη εκτομή των αιμορροΐδων.
Η μέθοδος αυτή έχει λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο από την κλασική αιμορροϊδεκτομή, είναι μια γρήγορη και αναίμακτη επέμβαση και έχει ταχύτερη επούλωση του χειρουργικού τραύματος. Η συγκεκριμένη μέθοδος είναι ιδανική για αιμορροΐδες 3ου και 4ου βαθμού, καθώς και για θρομβωμένες αιμορροΐδες και έχει σπάνια επιπλοκές. Είναι η επέμβαση που εξασφαλίζει τις περισσότερες πιθανότητες πλήρους και οριστικής ίασης.
Μέθοδος Longo (Αιμορροϊδοπηξία) Κατά τη μέθοδο αυτή ουσιαστικά δεν αφαιρούνται οι αιμορροΐδες, αλλά με ειδικό εργαλείο, κυκλικό αναστομωτήρα stapler, αφαιρείται κυκλικά ένα τμήμα του βλεννογόνου πάνω από τις αιμορροΐδες.
Το αποτέλεσμα είναι η διακοπή της αιμάτωσης των αιμορροΐδων (κάτι που οδηγεί σε σταδιακή συρρίκνωσή τους), αλλά και η ανόρθωσή τους. Το τμήμα του εντέρου που βγαίνει έξω από τον πρωκτό έλκεται στο εσωτερικό, για αυτό και η μέθοδος αυτή έχει ένδειξη κυρίως όταν υπάρχει και πρόπτωση βλεννογόνου. Πρόκειται για ενδοσκοπική μέθοδο, με την οποία δεν υπάρχει εξωτερικό τραύμα. Η τεχνική αυτή είναι σχετικά ανώδυνη.
Άλλες μέθοδοι είναι: αιμορροϊδεκτομή με laser, σκληροθεραπεία με σκληρυντικές ενέσεις, ελαστική περίδεση (banding), θερμοπηξία με υπέρυθρη ακτινοβολία, ραδιοκύματα (radiofrequency). Οι μέθοδοι αυτοί προκαλούν επιφανειακή μόνο νέκρωση των αιμορροΐδων, για αυτό και είναι κατάλληλες μόνο για αιμορροΐδες αρχικού σταδίου. Η μέθοδος Hal (με υπερήχους καθοδηγούμενη απολίνωση των αιμορροϊδικών αγγείων) έχει λιγότερο πόνο αλλά μεγάλα ποσοστά υποτροπής και σημαντικές επιπλοκές.
Στους ασθενείς άνω των 40 ετών, πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία των αιμορροΐδων, απαιτείται η διενέργεια προεγχειρητικής κολονοσκόπησης για να σιγουρευτούμε ότι το αίμα προέρχεται μόνο από τις αιμορροΐδες και όχι από άλλη αιτία (φλεγμονές, εκκολπώματα, πολύποδες, αγγειοδυσπλασίες, καρκίνος κ.λπ.).
Ο χειρουργός Παναγιώτης Θεοδωρίδης πραγματοποιεί τις επεμβάσεις αιμορροϊδεκτομής με τεχνική Ligasure ή Longo, υπό σύντομη γενική αναισθησία ή επισκληρίδια αναισθησία. Το εξιτήριο πραγματοποιείται την επόμενη ημέρα μετά την επέμβαση.
